सद्यस्थितीत कापसातील गुलाबी बोंडअळी ,

 रस शोषण करणाऱ्या कीडींचे एकात्मिक व्यवस्थापन

            नांदेड, दि. 27 :- राज्यात कापूस पीकाची लागवड मे महिण्याच्या शेवटच्या आठवड्यात सुरु झाली. चालु वर्षामत मान्सुनच्या पाऊस अपवाद वगळता जून महिण्यामध्ये जवळपास सर्वत्र झाला. त्यामुळे कोरडवाहू कापसाची लागवड जुनच्या अखेर पर्यंत झाली. मे महिण्यात लागवड झालेला कापूस सध्या पाते व फुले लागण्याच्या अवस्थेत आहे. कापूस पीकावर सद्यास्थितीमध्ये रस शोषण करणाऱ्या किडींचा प्रादुर्भाव आढळून येत आहे. या शिवाय पूर्वहंगामी कपाशीमध्ये गुलाबी बोंडअळीचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता आहे. जिनींग मिलमध्ये गुलाबी बोंडअळीचे पतंग कामगंध सापळ्यांमध्ये सापडत आहेत. त्यामुळे पाते-फुले लागण्याच्या अवस्थेत असणाऱ्या कापूस पीकावर गुलाबी बोंडअळीच्या व्यवस्थापनासाठी उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.

गुलाबी बोंडअळी :

मागील हंगामामध्ये गुलाबी बोंडअळीचा प्रादुर्भाव फुले लागण्याच्या अवस्थेपासुणच झाला होता. त्यामुळे चालु हंगामामध्ये या किडीसाठी सजग राहणे आवश्यक आहे. गुलाबी बोंडअळी सुरुवातीच्या अवस्थेत पांढऱ्या रंगाची असते व जसेजशी वाढ होईल त्यानुसार अळीचा रंग गुलाबी होऊ लागतो. पाते फुले व बोंडांच्या देठाजवळ या अळीचा पतंग अंडी देतो, अंड्यातुन बाहेर निघाल्यानंतर  1-2 दिवसांत अळी फुले / बोंडामध्ये जाते. अळी बोंडामध्ये शिरल्यानंतर व्यवस्थापन करणे कठीण होते. त्यामुळे अंडी अवस्था, अळीची प्रथमावस्था व पतंग अवस्थेत गुलाबी बोंडअळीचे व्यवस्थापन गरजेचे आहे.

गुलाबी बोंडअळीचे व्यवस्थापन

अ) ट्रायकोकार्ड

·         अंडी अवस्थेत गुलाबी बोंडअळीचे व्यवस्थापन करण्यासाठी ट्रायकोग्रामा बॅक्ट्री या परोपजीवी किटकाची 1.5 लक्ष अंडी / हेक्टर पीक 45 व 55 दिवसाचे असतांना शेतामध्ये सोडावी. यासाठी हे परोपजीवी कीटक असलेले कार्ड (ट्रायकोकार्ड) झाडास बांधावे.

·         ट्रायकोकार्ड राष्ट्रीय कृषि प्रमुख कीड संशोधन ब्युरो, बेंगलुरु (080-23511982/98) येथे उपलब्ध आहेत.

·         या शिवाय अन्य शासकीय व खासगी संस्थांकडे उपलब्ध होतील. ट्रायकोकार्ड वरील ट्रायकोग्रामा हे कीटक अंड्यातुन बाहेर आल्यानंतर गुलाबी बोंडअळीच्या अंड्यावर उपजिवीका करतात. त्यामुळे गुलाबी बोंडअळीची अंड्यापासुण उत्पत्ती कमी होते.

ब) निंबोळी अर्क

·         अंडी व लहान अळीचे व्यवस्थापनासाठी 5 टक्के निंबोळी अर्काची प्रतिबंधात्मक फवारणी करावी. त्यामुळे अंड्यातुन अळी बाहेर पडण्याचे प्रमाण कमी होते. अंड्यातुन बाहेर निघालेली अळी निंबोळीचा वास व चवीमुळे खाणे थांबविते. त्यामुळे त्यांच्या संख्येत घट होते.

·         निंबोळी अर्क तयार करण्यासाठी 5 किग्रॅ निंबोळी 10 लिटर पाण्यामध्ये रात्रभर भिजवावी. निंबोळी युक्त द्रावण गाळुन हे द्रावण 100 लिटर होईपर्यंत पाणी टाकावे. अशाप्रकारे तयार केलेल्या निंबोळी अर्काची प्रतिबंधात्मक फवारणी लगेच करावी.

·         बाजारातुन निंबोळी तेल घेतल्यास त्यातील घटकाच्या प्रमाणानुसार (300 पीपीएम - 75 मिली, 1500 पीपीएम – 50 मिली, 3000 पीपीएम – 25 मिली व 10000 पीपीएम – 10 मिली) फवारणीसाठी मात्रा वापरावी.

क) कामगंध सापळे

·         गुलाबी बोंडअळीची नुकसानीची पातळी समजण्यासाठी आणि पतंगांची संख्या कमी करण्यासाठी कामगंध सापळ्यांचा वापर करावा.

·         आर्थिक नुकसानीची पातळी समजण्यासाठी प्रति हेक्टर 5 सापळे (एकरी 2) पीकाच्या उंचीपेक्षा 1 फुट उंच बांधावे.

·         एका सापळ्यामध्ये आठ पतंग याप्रमाणे सलग तीन दिवस आढळल्यास गुलाबी बोंडअळीची आर्थिक नुकसान पातळी ओलांडली असे गृहित धरुन व्यवस्थापनाचे उपाय अवलंबावे.

·         अळीचे पतंग मोठ्या प्रमाणात पकडुन त्यांची संख्या कमी करण्यासाठी प्रति हेक्टरी 40 (एकरी 16) कामगंध सापळे कापसामध्ये लावावे. जेणेकरुन जास्तीत जास्त नर पतंग कामगंध सापळ्यांमध्ये पडतील व अळ्यांची पुढील उत्पत्ती कमी होईल.

·         याचबरोबर प्रकाश सापळ्यांचा वापर करुन देखील पतंगांची संख्या कमी करता येईल.

ड) कीटकनाशकाचा वापर

·         गुलाबी बोंडअळीचा प्रादुर्भाव पाहण्यासाठी पीकामध्ये सर्वेक्षण करावे यासाठी विखुरलेल्या पध्दतीने फुले / बोंडामध्ये अळीची पाहणी करावी. जर 10 टक्के पेक्षा अधिक प्रादुर्भाव असल्यास व्यवस्थापनाचे उपाय योजावे.

·         यासाठी प्रोफेनोफॉस 50 ईसी 20 मिली किंवा थायोडीकार्ब 75 डब्ल्युपी 20 ग्रॅम यापैकी एका कीटकनाशकाची साध्या पंपासाठी प्रति 10 लिटर पाणी या मात्रेत फवारणी करावी.

·         ऑक्टोबर नंतर गुलाबी बोंडअळीच्या व्यवस्थापनासाठी स्पिनोसॅड 45 एससी 4 मिली किंवा फेनवलरेट 20 ईसी 6 मिली या कीटकनाशकाची फवारणी करावी.

गुलाबी बोंडअळीचे व्यवस्थापन कोणत्याही एकाच प्रकारे करणे शक्य नाही. म्हणून गुलाबी बोंडअळीच्या व्यवस्थापनासाठी वरीलप्रमाणे सर्व प्रकारे एकात्मिक पध्दतीने सामुदायीक रित्या करणे आवश्यक आहे.

रस शोषण करणाऱ्या कीडी :

सध्या तुडतुड्यांचा प्रादुर्भाव प्रमाणात दिसून येत आहे. त्यामुळे पाने पिवळसर होऊन त्यानंतर कडा विटकरी रंगाच्या झाल्याचे आढळून येत आहे. काही ठिकाणी पिवळसर हिरव्या रंगाच्या मावा किडीचा प्रादुर्भाव आढळून आला आहे.

रस शोषण करणाऱ्या किडींचे व्यवस्थापन : तुडतुडे, मावा व फुलकिडीच्या व्यवस्थापनासाठी साध्या पंपाकरीता 5 टक्के निंबोळी अर्क किंवा असिटामिप्रीड 25 एसपी 2 ग्रॅम किंवा थायामिथाक्झाम 25 डब्ल्युपी 2.5 ग्रॅम किंवा फ्लोनिकामीड 50 डब्ल्युपी 4 ग्रॅम प्रति 10 लिटर पाणी या प्रमाणात फवारणी करावी. पावरस्प्रेचा वापर करावयाचा असल्यास किटकनाशकाचे प्रमाण तिनपट वापरावे, असे कापूस विशेषज्ञ, कापूस संशोधन केंद्र, नांदेड यांनी कळविले आहे.

000000

कर्ज वाटपासाठी धडक मोहिम राबविण्याचे

जिल्हाधिकारी अरुण डोंगरे यांचे आदेश

नांदेड, दि. 27 :- सद्यस्थितीत पीक कर्ज वाटपाच्या एकूण उद्दिष्टापैकी केवळ 20 टक्के कर्ज वाटप साध्य झाल्याने जिल्हाधिकारी अरुण डोंगरे यांनी चिंता व्यक्त केली आहे. कर्ज वाटप उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी सर्व यंत्रणांनी अभियान स्वरुपात धडक मोहीम राबविण्यासाठी सर्व तहसील कार्यालयाकडून नियुक्त करण्यात आलेल्या पालक अधिकाऱ्यांना 30 जुलै ते 1 ऑगस्ट 2018 या तीन दिवसात त्यांची नियुक्ती करण्यात आलेल्या गावातील ग्रामपंचायत कार्यालयात प्रत्यक्ष उपस्थित राहण्याबाबत आदेशीत करण्यात आले आहे.

पालक अधिकाऱ्यांनी बँकेकडे जमा केलेल्या कर्ज मागणी अर्जानुसार बँक शाखेकडून कर्ज वाटप केले जात आहे किंवा नाही याचा दैनंदिन आढावा घेण्याचे व सर्व तहसीलदारांना दररोज पालक अधिकाऱ्यांच्या कामकाजाचा आढावा घेण्याबाबत आदेशीत करुन संबंधित तालुक्यातील कोणीही मागणी करणारा पात्र शेतकरी कर्जापासून वंचित राहणार नाही याची दक्षता घेण्याचे आदेश जिल्हाधिकारी श्री. डोंगरे यांनी दिले आहेत.

जिल्ह्यातील सर्व पात्र शेतकरी लाभार्थ्याना व शासन कर्जमाफी मिळालेल्या शेतकऱ्यांना खरीप  हंगाम 2018 साठी बँकांनी पीक कर्ज तात्काळ उपलब्ध करुन देण्यासाठी शासनस्तरावरुन सूचना आहेत व पीक कर्ज वाटपाबाबत जिल्हाधिकारी श्री. डोंगरे यांचे स्तरावर सर्व बँकांच्या कर्ज वाटप प्रगतीचा वेळोवेळी आढावा घेण्यात येत आहे.

पालक अधिकाऱ्यांनी या तीन दिवसात आवश्यकतेनुसार गावाशी संबंधित बँकेकडून कर्ज मागणी अर्ज पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध करुन घेणे व शेतकऱ्यांशी संपर्क साधून त्यांना कर्ज मागणी अर्ज पुरवून कर्ज मागणी अर्ज भरा करण्यासाठी आवश्यक मार्गदर्शन करणे तसेच शेतकऱ्यांचे कर्जमागणीचे परिपूर्ण अर्ज भरुन घेऊन संबंधित बँकेकडे जमा करुन संबंधित बँक शाखा व्यवस्थापकाकडून दिलेल्या अर्जाची पोहोच प्राप्त करुन घेण्याबाबत जिल्हाधिकारी श्री. डोंगरे यांनी आदेशीत केले आहे, असे जिल्हा उपनिबंधक सहकारी संस्था नांदेड यांनी प्रसिद्धी पत्रकाद्वारे कळविले आहे.

000000

वाहनधारकाचे अर्ज, वाहनाचा कर

1 ऑगस्ट पासून ऑनलाईन

नांदेड , दि. 27 :- प्रादेशिक परिवहन कार्यालयात येत्या 1 ऑगस्ट पासून वाहनधारकाचे सर्व अर्ज व परिवहन संवर्गातील वाहनांचा कर ऑनलाईन पद्धतीने स्विकारण्यात येणार आहे. ज्या वाहनांची वाहन 4.0  प्रणालीवर नोंद घेण्यात आली आहे अशा वाहन धारकांना त्यांचा वाहनाचा कर भरणा तसेच इतर अर्ज parivahan.gov.in/vahanservice या संकेतस्थळावर किंवा नजीकच्या नागरी सेवा केंद्र येथे करता येईल, असे प्रादेशिक परिवहन अधिकारी नांदेड यांनी कळविले आहे. 

कुठल्याही स्वरुपाचे हस्तलिखीत अर्ज स्विकारण्यात येणार नाही. ज्या वाहनांची अद्यापही वाहन 4.0 या ऑनलाईन प्रणालीवर बॅकलॉग नोंद घेण्यात आली नाही अशा  वाहनांचे सर्व वैध कागदपत्रे, वाहन मालकाचा मोबाईल क्रमांक व आधार कार्ड इत्यादी कागदपत्रासह कार्यालयात त्वरीत सादर करण्यात यावी. वाहनधारकांने कागदपत्रे कार्यालयात सादर केल्यानंतर सात दिवसात वाहनांची बॅकलॉग नोंद वाहन 4.0 प्रणालीवर घेण्यात येऊन अशी प्रकरणे निकाली काढण्यात येतील. याची वाहनधारकांनी नोंद घ्यावी, असे आवाहन उपप्रादेशिक परिहवन अधिकारी नांदेड यांनी केले आहे.

00000

दारु दुकाने बंद

नांदेड, दि. 27 :- जिल्ह्यात बुधवार 1 ऑगस्ट 2018 रोजी लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे यांची 98 वी जयंती साजरी करण्यात येणार आहे. त्याअर्थी जिल्ह्यात कायदा व सुव्यवस्थेचा प्रश्न उद्धभवून अनुचित प्रकार घडणार नाही. त्यासाठी जिल्ह्यात शांतता व सुव्यवस्था राखण्याच्यादृष्टिने मुंबई दारुबंदी कायदा 149 चे कलम 142 (1) अन्वये जिल्हाधिकारी नांदेड यांनी 1 ऑगस्ट 2018 रोजी लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे जयंती निमित्त जिल्ह्यातील सर्व सीएल-3, एफएल-4, एफएल-3, एफएल-2, एफएल / बीआर-2 विक्रीच्या अनुज्ञप्त्याचे अंतर्गत व्यवहार पुर्णपणे बंद ठेवण्याचे आदेश दिले आहे.

या आदेशाचा भंग करणाऱ्या अनुज्ञप्तीधारकाविरुद्ध दंडात्मक कार्यवाही करण्यात येईल, यांची संबंधितांनी नोंद घ्यावी, असेही आदेशात म्हटले आहे.                              

0000000

शासकीय वसतिगृहात

अर्ज करण्यास मुदतवाढ 

नांदेड, दि. 27 :- सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागांतर्गत जिल्ह्यातील मुला-मुलींसाठी असलेल्या शासकीय वसतिगृहातील इयत्ता दहावी व अकरावी नंतरच्या अभ्यासक्रमात प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी (व्यवसायिक अभ्यासक्रम वगळून) रिक्त जागेवर प्रवेश देण्यासाठी संबंधीत तालुक्याच्या ठिकाणी असलेल्या शासकीय वसतिगृहात अर्ज सादर करण्यासाठी सोमवार 20 ऑगस्ट 2018 रोजी पर्यंत मुदत देण्यात आली होती.

वरिष्ठ कार्यालयाच्या निर्देशान्वये कनिष्ठ महाविद्यालयाचे वर्ग सुरु झाले असल्याने विद्यार्थ्यांचे प्रवेश तातडीने व्हावे, यादृष्टिने अर्ज सादर करण्याची मुदत कमी करुन 22 जुलै पर्यंत करण्यात आली आहे. ज्या विद्यार्थ्यांनी वसतिगृहातून अर्ज घेऊन गेले व अद्याप संबंधीत वसतिगृहास सादर केले नाहीत. अशा विद्यार्थ्यांनी तात्काळ संबंधीत वसतिगृहास अर्ज सादर करावेत, असे आवाहन सहाय्यक आयुक्त समाज कल्याण नांदेड यांनी केले आहे.

0000000

राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा अधिनियमांतर्गत

लाभ मिळण्याबाबत अडचणी असल्यास

तक्रार नोंदविण्याचे आवाहन  

नांदेड, दि. 27 :-  राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा अधिनियमांतर्गत स्वस्त धान्य दुकान, शालेय पोषण आहार, महिला व बालविकास योजनेत लाभार्थ्यांना लाभ मिळण्याबाबत काही अडचणी किंवा तक्रारी असल्यास जिल्हाधिकारी कार्यालय नांदेड येथे तक्रारी बाबत नागरिकांनी व लाभार्थ्यांनी नोंद करावी, असे आवाहन अपर जिल्हाधिकारी तथा अध्यक्ष जिल्हा तक्रार निवारण अधिकारी यांनी केले आहे.  

राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा अधिनियम 2013 अंतर्गत योजनांची परिणामकारक अंमलबजावणी करण्याच्यादृष्टिने अन्न, नागरी पुरवठा व ग्राहक संरक्षण विभागाचा शासन निर्णय दि. 7 एप्रिल 2017 अन्वये प्रत्येक जिल्ह्यात जिल्हा तक्रार निवारण अधिकारी म्हणून अपर जिल्हाधिकारी यांची नेमणूक करण्यात आली आहे, असे जिल्हा पुरवठा अधिकारी नांदेड यांनी प्रसिद्धी पत्रकाद्वारे कळविले आहे.

या अधिनियमांची अंमलबजावणी योग्यरित्या पार पाडण्याच्यादृष्टिने राष्ट्रीय अन्नसुरक्षा अधिनियम 2013 च्या कलम 15 अन्वये अधिनियमातील प्रकरण दोन अन्वये हक्क असलेले अन्नधान्य किंवा आहार यांच्या वितरणासंबंधीच्या बाबीमध्ये व्यथित झालेल्या व्यक्तीची (लाभार्थांची) तक्रार शिघ्र व प्रभावीरितीने दूर करण्यासाठी आणि या अधिनियमानुसार हक्काची अंमलबजावणी करण्यासाठी नांदेड जिल्ह्याकरीता जिल्हा तक्रार निवारण अधिकारी म्हणून अप्पर जिल्हाधिकारी नांदेड हे जिल्हा तक्रार निवारण अधिकारी म्हणून नियुक्त असतील. त्यांच्या अधिनस्त एक कक्ष / समिती निर्माण करण्यात आली आहे. त्यासाठी rajyaannaayog@gmail.com, dsonanded2@gmail.com दूरध्वनी क्रमांक (02462) 232521 यावर संपर्क करावा, असेही प्रसिद्धी पत्रकात नमूद केले आहे.

000000