Tuesday, October 30, 2018

लेख



दीनदयाळ उपाध्याय ग्रामीण
 कौशल्य विकास योजना
                                               
 अनिल आलुरकर
                                                                                    जिल्हा माहिती अधिकारी,  
                                                                                    नांदेड

ग्रामीण भागातील युवक युवतींना पंडित दीनदयाळ उपाध्याय ग्रामीण कौशल्य विकास योजनेतून प्रशिक्षण देऊन रोजगार मिळवून दिला जातो. यावर्षी जवळपास २३ हजार युवक - युवतींना प्रशिक्षण देऊन रोजगार उपलब्ध करून देण्यात येणार आहेत. ग्रामविकास विभागामार्फत उमेद अभियानांतर्गत ही योजना राबविण्यात येत आहे. या योजनेविषयी ही माहिती.

ग्रामविकास विभागामार्फत उमेद अभियानांतर्गत ग्रामीण भागातील युवक युवतींना पंडित दीनदयाळ उपाध्याय ग्रामीण कौशल्य विकास योजनेतून प्रशिक्षण देऊन विविध कंपन्यांमध्ये रोजगार मिळवून दिला जातो. यावर्षी जवळपास २३ हजार युवक - युवतींना प्रशिक्षण देऊन कंपनीमध्ये रोजगार उपलब्ध करून देण्यात येणार आहेत. यासाठी अभियानामार्फत प्रकल्प अंमलबजावणी संस्थांची नियुक्ती देखील करण्यात आली आहे. स्वरोजगार करण्याची इच्छा असणाऱ्या युवक-युवतींना जिल्हास्तरावर लिड बँकांच्या माध्यमातून RSETI या योजनेअंतर्गत प्रशिक्षण दिले जाते. बँकांमार्फत त्यांना कर्ज उपलब्ध करून देऊन स्वरोजगार करण्यासाठी सहाय्य केले जाते. 
यामध्ये यावर्षी प्रति जिल्हा ७५० युवक-युवतींना प्रशिक्षण देऊन स्वरोजगार उपलब्ध करून देण्याचे उद्दिष्ट आहे. अभियानात वर्धिनी, प्रेरिका, पशुसखी, कृषी सखी, कृतीसंगम सखी अशा पद्धतीने समुदाय संसाधन व्यक्ती म्हणून काम करण्याची संधी दिली गेली आहे. जवळपास २१ हजार स्त्रियांनी याचा लाभ घेतला आहे. त्यासाठी आवश्यक असणारे प्रशिक्षण त्यांना देण्यात आले आहे. या माध्यमातून प्रशिक्षित आणि कौशल्य विकसित झालेली समुदाय संसाधन व्यक्तींची फळी निर्माण झाली आहे.


स्त्रियांच्या उत्पादनांना बाजारपेठ
उमेद अभियानात जिल्हा, विभाग व राज्यस्तरावर प्रदर्शनांचे आयोजन करून स्त्रियांच्या बचतगटातील उत्पादनांना बाजारपेठ उपलब्ध करून दिली जाते. बचतगटातील स्त्रियांना पणन कौशल्ये उपलब्ध करून देण्यासाठी उस्मानाबाद, वर्धा, रत्नागिरी जिल्ह्यात केरळ येथील कुटुंब श्री संस्थेच्या मदतीने लघु उद्योग सल्लागार तयार करण्यात आले आहेत. वर्धा जिल्ह्यात गटाच्या वस्तुंची विक्री व व प्रदर्शन करण्यासाठी वर्धिनी सेवा संघामार्फत जिल्हास्तरावर कायमस्वरूपी बाजारपेठ उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
बचतगटांना विविध प्रशिक्षण
बचतगटांना फक्त पापड, लोणचे आणि चटण्या यांच्या उत्पादनात अडकवून चालणार नाही. बाजारपेठेची आवश्यकता लक्षात घेऊन बचतगटांनी आपल्या उत्पादनांचे नियोजन करणे गरजेचे आहे. त्यामुळे उमेद अभियानांतर्गत आता बचतगटांसाठी शेळीपालन, मत्स्यव्यवसाय, शेती तंत्रज्ञान, कुक्कुटपालन आदींच्या प्रशिक्षणावर भर देण्यात येत आहे. सुमारे १ लाख १२ हजार इतक्या बचतगटांना याचे प्रशिक्षण देण्यात आले आहे.
शुन्य टक्के व्याजदराने कर्ज
राज्य शासनाने सुमतीबाई सुकळीकर उद्योगिनी महिला सक्षमीकरण योजनेअंतर्गत बचतगटांना शुन्य टक्के व्याजदराने कर्ज देण्याची महत्वाकांक्षी योजना सुरु केली असून राज्यात आतापर्यंत ४ हजार ६६२ बचतगटांना याचा लाभ झाला आहे, या योजनेंतर्गत आतापर्यंत १ कोटी ५२ लाख रुपयांचे व्याज अनुदान वितरीत करण्यात आले आहे.
राज्यात १ लाख ८१ हजार स्वयंसहाय्यता गट, बचतगट आहेत तर ३ हजार ९५६ ग्रामसंघ काम करीत आहेत. अभियानात सहभागी बचतगटांना आजर्यंत ३ हजार १८७ कोटी रुपये इतक्या रकमेचे कर्ज विविध बँकांमार्फत उपलब्ध करून देण्यात आले आहे. जे गट नियमित कर्ज परतफेड करतात त्यांना केंद्र शासनाच्या व्याजावरील अनुदान व राज्य शासनाच्या सुमतीबाई सुकळीकर उद्योगिनी महिला सक्षमीकरण योजनेअंतर्गत व्याजावरील अनुदान प्राप्त होते व त्या गटांना प्रभावी शून्य टक्के दराने कर्ज उपलब्ध होते. गटाच्या गरजेनुसार बँकेकडून गटांना कर्ज देण्याची सोय अभियानांतर्गत करण्यात आली आहे. 
---000---

शेतकऱ्यांनी शेतीपूरक व्यवसायातून
उत्पन्न वाढविले पाहिजे - जिल्हाधिकारी डोंगरे
नांदेड दि. 30 :- शेतकऱ्यांनी रेशीम, मत्स्यपालन, दुग्धव्यवसाय, शेळीपालन यासारख्या शेतीपूरक व्यवसायातून उत्पन्न वाढविले पाहिजे, असे प्रतिपादन जिल्हाधिकारी अरुण डोंगरे यांनी केले.  
जागतिक बँक अर्थसहाय्यीत महाराष्ट्र स्पर्धाक्षम कृषि विकास प्रकल्पांतर्गत जिल्हास्तरीय खरेदीदार विक्रेता संमेलनाचे आयोजन नांदेड येथील हॉटेल ताज पाटील प्लाझा येथे करण्यात आले होते. या संमेलनाचे उद्घाटन जिल्हाधिकारी श्री. डोंगरे यांचे हस्ते करण्यात आले, त्यावेळी ते बोलत होते.
यावेळी जिल्हा अधिक्षक कृषि अधिकारी तथा प्रकल्प संचालक (आत्मा) आर. बी. चलवदे, आत्माचे प्रकल्प उपसंचालक तथा कृषि उपसंचालक सौ. एम. आर. सोनवणे, नांदेड उपविभागीय कृषि अधिकारी आर. टी. सुगदेव, मार्गदर्शक एनसीडीइएक्सचे अमोल मेश्राम, वामभोरी गर्भगिरी फार्मर्स प्रोड्युसर कंपनीचे श्री. चिंधे, पुणे महा. एफपीसीचे प्रशांत पवार, रुप्रोनॉमी कंपनीचे संग्राम नायका, नाशिक देवी नदी ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनीचे अनिल शिंदे, विदर्भ को. ऑपरेटीव्ह कंपनीचे वैभव ठाकरे, वैद्यनाथ कृषि विकास मंडळाचे वैजनाथ कराड, पैनगंगा ॲग्रो फुड प्रोसोसिंग इंडस्ट्री व कृषि समर्थ ट्रेनींग कंपनीचे पवनकुमार मोरे, संग्राम देशमुख यांची प्रमुख उपस्थिती होती.           
जिल्हाधिकारी श्री. डोंगरे म्हणाले, शेतमालाला चांगला दर मिळवा यासाठी शेतकऱ्यांनी शेतमाल स्वच्छ, वाळवून, चाळणी करुन प्रतवारी केल्यानंतर बाजारात आणावा. महाराष्ट्र स्पर्धाक्षम कृषि विकास प्रकल्पांतर्गत जिल्ह्यात 14 शेतकरी उत्पादक कंपन्या स्थापन केल्या असून या कंपन्यांकडे शेतमालावर प्रक्रिया करण्यासाठी यंत्रसामुग्री उभी केली आहे. जिल्ह्यात शेतकऱ्यांनी मोठ्या प्रमाणात गट स्थापन करुन कंपन्या स्थापन कराव्यात व आपल्या शेतमालाची थेट विक्री गटामार्फत किंवा कंपनीमार्फत करावी, असे आवाहन जिल्हाधिकारी श्री. डोंगरे यांनी केले.  
प्रास्ताविकात जिल्हा अधिक्षक कृषि अधिकारी श्री. चलवदे यांनी शेतकरी उत्पादक कंपन्यांनी जिल्ह्यातील हळद पिकावर प्रक्रिया करुन दर्जेदार हळद पावडर ब्रँडींग व पॅकींग करुन विक्री करावी. जिल्ह्यात मिरचीचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर होत असून मिरचीचे दर्जेदार पावडर करुन विक्री करता येईल. तसेच निर्यातक्षम दर्जेदार केळीचे उत्पादन घेऊन केळी निर्यात तसेच प्रक्रिया करता येईल, असे सांगितले.
या संमेलनात धान्य खरेदी / विक्री व्यवस्थापन, धान्य, भाजीपाला खरेदीदार इतर खरेदीदार ओळख व संवाद, शेतकरी कंपनी व मार्केटिंग या विषयांवर सादरीकरणाद्वारे मार्गदर्शन करण्यात आले. यावेळी जिल्ह्यातील शेतकरी उत्पादक कंपन्यांचे संचालक, सभासद, शेतकरी आदी उपस्थित होते.    
जिल्ह्यात शेतकरी उत्पादक कंपन्या 14 स्थापन करण्यात आल्या असून त्यांची नावे पुढील प्रमाणे आहेत. (कंसात व्यावसायिक प्रस्तावाचा प्रकार) लहानकर फार्मर्स प्रोड्युसर कंपनी लि. आंबेगाव / लहान ता. अर्धापूर (प्राथमिक प्रक्रिया - हळद पावडर). पुर्वारेश्वर ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनी करडखेड ता. देगलूर, बरबडा परीसर ॲग्रो प्रोड्युसर कं. बरबडा ता. नायगाव, धर्माबाद ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनी जारीकोट ता. धर्माबाद, श्री गुरु समर्थ रामबापु प्रोड्युसर कंपनी लि. वाळकेवाडी ता. हिमायतनगर, सगरोळी परीसर ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनी लि. सगरोळी ता. बिलोली, विठ्ठलेश्वर शेतकरी उत्पादक कंपनी लि. शहापूर ता. देगलूर, राजे मल्हारराव होळकर ॲग्रो प्रोड्युसर कं. लि. नारनाळी ता. कंधार (धान्य स्वच्छता व प्रतवारी, पॅकींग युनिट). राष्ट्रमाता जिजाऊ ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनी रोहिपिंपळगाव ता. मुदखेड, बेंबर ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनी बेंबर ता. भोकर, योगीराज निवृत्ती महाराज ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनी चिंचोली ता. कंधार (भाजीपाला प्राथमिक प्रक्रिया स्वच्छता व प्रतवारी पॅकिंग). भाग्यविधाता शेतकरी प्रोड्युसर कंपनी लि. बारड ता. मुदखेड, तामसा परीसर फार्मर्स प्रोड्युसर कंपनी लि. तामसा ता. हदगाव, गुरु गोविंद सिंघजी मनार ॲग्रो प्रोड्युसर कंपनी लि. कौठा ता. कंधार (दालमिल) अशी माहिती यावेळी देण्यात आली आहे. एमएसीपी प्रकल्पांतर्गत शेतकरी समुदायाची उत्पादकता त्यांचा नफा आणि बाजार संपर्क वाढविणे, शेतकरी व बाजार व्यवस्था स्पर्धाक्षम करणे, शेतकऱ्यांसाठी कृषि विस्तार सेवांमध्ये सुधारणा आणि बाजार व्यवस्थेत सुधारणा करण्याचे उद्दीष्ट निश्चित करण्यात आले आहे.
000000

  वृत्त क्र.   252   शस्त्रास्त्र बाळगण्यावर बंदी ; विनापरवानगी लाऊडस्पिकर नाही   जिल्हयात 144 कलम लागू ; आचारसंहितेचा कडक अवलंब     नांदेड ...