Monday, March 18, 2024

 वृत्त क्र. 252

 

शस्त्रास्त्र बाळगण्यावर बंदी ; विनापरवानगी लाऊडस्पिकर नाही

 

जिल्हयात 144 कलम लागू ; आचारसंहितेचा कडक अवलंब

   

नांदेड दि. 18 :- भारत निवडणूक आयोगाकडून लोकसभा सार्वत्रिक निवडणूक 2024 ची दिनांक 16 मार्च 2024 रोजी घोषणा केली असून घोषणेच्‍या दिनांकापासून आदर्श आचारसंहिता अंमलात आली आहे. नांदेड जिल्‍ह्यातील लोकसभा सार्वत्रिक निवडणुकीची संपूर्ण प्रक्रिया शांततेत, निर्भय व न्‍याय वातावरणात पार पाडण्‍याच्‍या दृष्‍टीकोणातून नांदेडचे जिल्‍हादंडाधिकारी अभिजीत राऊत यांनी  फौजदारी प्रक्रिया संहिता 1973 चे कलम 144 अन्‍वये अधिकाराचा वापर करुन विविध बाबींवर निर्बंध आदेश 16 मार्च 2024 रोजी निर्गमीत केले आहेत.

 

लाऊडस्पिकर बंदी

ध्‍वनीक्षेपक, ध्‍वनिवर्धकाचा वापर 

कोणतीही व्‍यक्‍ती, संस्‍था, पक्ष व पक्षाचे कार्यकर्ते यांना ध्‍वनीक्षेपक व ध्‍वनिवर्धकाचा वापर सक्षम अधिकाऱ्याच्‍या पूर्व परवानगीशिवाय करता येणार नाही. फिरते वाहन रस्त्यावरुन धावत असताना त्यावर ध्‍वनिक्षेपक व ध्‍वनिवर्धकाचा वापर करता येणार नाही. निवडणूक कालावधीत लाऊडस्पिकरचा वापर सकाळी 6 वाजेपूर्वी आणि रात्री. 10 वाजेनंतर करता येणार नाही. हे आदेश नांदेड जिल्ह्यासाठी 6 जून 2024 रोजीपर्यत अंमलात राहील.

 

विश्रामगृह वापरावर निर्बंध

कार्यालये, विश्रामगृहे परिसरातील निर्बंध

निवडणूकीचे कालावधीत जिल्हाधिकारी कार्यालय, सर्व उपविभागीय कार्यालये, सर्व तहसिल कार्यालये आणि सर्व शासकीय कार्यालये व विश्रामगृहे याठिकाणी कोणत्‍याही प्रकारची मिरवणूक, मोर्चा काढणे, सभा घेणे, उपोषण करणे, सत्याग्रह करणे, कोणत्‍याही प्रकारच्‍या घोषणा देणे, वाद्य वाजविणे किंवा गाणी म्‍हणणे,इत्यादी कोणत्‍याही प्रकारचा निवडणूक प्रचार करण्यावर प्रतिबंध करण्यात आले. हे आदेश नांदेड जिल्ह्यासाठी 6 जून 2024 पर्यत अंमलात राहील.

 

परिसरात कालबद्ध निर्बंध

जिल्हाधिकारी कार्यालय समोरील रस्त्यावरील वाहतुकीस प्रतिबंध

 

निवडणूक निर्णय अधिकारी यांचे कार्यालय(जिल्हाधिकारी कार्यालय, नांदेड)येथे नामनिर्देशनपत्र दाखल करते वेळी उमेदवारांची गैरसोय व कायदा व सुव्यवस्थेचा प्रश्न निर्माण होवू नये यादृष्टीने नांदेड वाघाळा महानगरपालिका, नांदेड कार्यालयापासून ते जिल्हाधिकारी कार्यालयासमोरील मालपाणी बिल्डिंगपर्यत दिनांक 28 मार्च ते 8 एप्रिल 2024 या कालावधीत शासकीय सुट्टीचे दिवस वगळता इतर सर्व दिवशी सकाळी 10 ते दुपारी 3 वाजेपर्यत केवळ नामनिर्देशनपत्र दाखल करण्यासाठी येणाऱ्या उमेदवारांच्या वाहनाच्या ताफ्यात तीन वाहने व शासकीय कर्तव्य पार पाडणारे शासकीय कर्मचारी, अधिकारी यांचे वाहने वगळता इतर सर्व वाहनास या रस्त्यावरुन वाहतुकीस प्रतिबंध करण्यात आला आहे. या कालावधीत श्याम टॉकीज ते चिखलवाडीकडे जाणाऱ्या वाहनास शिवाजी महाराज यांच्या पुतळया समोरील पोस्ट ऑफीस व न्यायालय मधील मार्गाद्वारे चिखलवाडीकडे येणास पर्यायी मार्ग देण्यात आला आहे, असे आदेश जिल्हादंडाधिकारी अभिजीत राऊत यांनी निर्गमित केले आहेत.

 

शासकीय वाहनाचा गैरवापर नको

नांदेड जिल्ह्यात लोकसभा सार्वत्रिक निवडणुकीचे कालावधीत कोणत्‍याही वाहनांच्‍या ताफ्यामध्‍ये तीन पेक्षा जास्‍त मोटारगाडया अथवा वाहने (Cars/Vehicles) वापरण्‍यास या आदेशाव्‍दारे प्रतिबंधीत करण्‍यात आले आहे. हा आदेश नांदेड जिल्ह्यासाठी 6 जून 2024 पर्यत अंमलात राहील.

 

संबंधित पक्षाचे चित्रे, चिन्हांचे कापडी फलके,

सार्वजनिक ठिकाणी भाषण देणे यावर प्रतिबंध

संबंधित पक्षांचे चित्रे/चिन्हांचे कापडी फलके, सार्वजनिक ठिकाणी भाषण देणे यावर निर्बंध घालण्यात आले आहे. हा आदेश नांदेड जिल्ह्यासाठी निर्गमित झाल्यापासून 6 जून 2024 पर्यत अंमलात राहील.

 

मालमत्तेची विरुपता नको

शासकीय, निमशासकीय,सार्वजनिक मालमत्‍तेची विरुपता करण्‍यास निर्बंध 

निवडणूक कालावधीत शासकीय, निमशासकीय, सार्वजनिक मालमत्‍तेची प्रत्‍यक्ष किंवा अप्रत्‍यक्ष स्‍वरुपात विरुपता करण्‍यास प्रतिबंधीत करण्‍यात आले आहे. हा आदेश नांदेड जिल्ह्यासाठी आदेश निर्गमित झाल्यापासून 6 जून 2024 पर्यत अंमलात राहील.

 

शस्त्रास्त्रे वाहण्यास बंदी

 

शस्‍त्रास्‍त्रे वाहून नेण्‍यावर व शस्त्र बाळगण्यास बंदी 

 

निवडणूकीचे कालावधीत शासकीय कर्तव्‍य पार पाडणाऱ्या व्यक्ती, दंडाधिकारी शक्ती प्रदान केलेले अधिकारी, पोलीस अधिकारी व कर्मचारी, बँकेच्या सुरक्षा व्यवस्थेवरील अधिकारी व महाराष्ट्र शासन गृह विभाग यांचे दिनांक 20 सप्टेंबर 2014 च्या मार्गदर्शक सूचनानुसार जिल्ह्यातील छाननी समितीने वगळलेल्या शस्त्र परवानाधारके व्‍यतिरिक्‍त इतर सर्व परवाना धारकास परवाना दिलेली शस्‍त्रास्‍त्रे वाहून नेण्‍यास व शस्त्र बाळगण्यास या आदेशान्‍वये बंदी घालण्‍यात आली आहे. हा आदेश नांदेड जिल्ह्यासाठी आदेश निर्गमित झाल्यापासून 6 जून 2024 पर्यत अंमलात राहतील. 

 

नामनिर्देशनपत्र दाखल करताना अवलंब करावयाची कार्यपद्धत

निवडणूक कालावधीत निवडणूक निर्णय अधिकारी यांच्‍या कार्यालयाच्या परिसरात नामनिर्देशनपत्र दाखल करते वेळेस कार्यालयाच्या परिसरात मिरवणूक/सभा घेणे, कोणत्‍याही प्रकारच्‍या घोषणा देणे/ वाद्य वाजविणे किंवा गाणी म्‍हणने आणि कोणत्‍याही प्रकारचा निवडणूक‍ प्रचार करणेस प्रतिबंधीत करण्‍यात आले आहे. तसेच वाहनाच्या ताफ्यामध्ये 3 पेक्षा जास्त वाहने निवडणूक निर्णय अधिकारी यांचे कार्यालयाच्या 100 मीटर परिसरात आणण्यास, तसेच निवडणूक निर्णय अधिकारी यांच्या दालनात नामनिर्देशनपत्र दाखल करण्यासाठी पाच व्यक्ती पेक्षा जास्त व्यक्तींना उपस्थित राहण्यास प्रतिबंध करण्यात आला आहे. हा आदेश नांदेड जिल्ह्यासाठी आदेश निर्गमित झाल्यापासून 6 जून 2024 पर्यत अंमलात राहील. 

 

मतदान केंद्र परिसरात 144 कलम

लोकसभा सार्वत्रिक निवडणूक 2024 प्रक्रियेदरम्यान, नांदेड जिल्ह्यात ज्याठिकाणी मतदान केंद्रावर मतदान होणार आहे. त्या ठिकाणापासून 200 मीटर परिसरातील सर्व पक्षकारांचे मंडपे, सर्व दुकाने, मोबाईल, कॉडलेस फोन, पेजर, वायरलेस सेट, ध्‍वनीक्षेपके, सर्व प्रकारचे फेरीवाले व इतर इलेक्‍ट्रॉनिक्‍स उपकरणे यांचा वापर करण्यास, निवडणुकीच्‍या कामाव्‍यतीरिक्‍त खाजगी वाहन, संबंधीत पक्षाचे चिन्‍हांचे प्रदर्शन व निवडणूकीच्‍या कामाव्‍यतीरीक्‍त व्‍यक्तीस प्रवेश करण्‍याकरीता 26 एप्रिल 2024 रोजी प्रतिबंधीत करण्‍यात आले आहे. हा आदेश मतदानाच्‍या दिवशी  26 एप्रिल 2024 रोजी मतदान सुरु झाल्‍यापासून मतदान संपेपर्यन्‍त अंमलात राहील.

00000


 वृत्त क्र. 251 

नांदेड नगरीमध्ये भव्य कव्वाली महोत्सवाचे उद्घाटन 

 

मतदानाचे कर्तव्य विसरू नका - जिल्हाधिकाऱ्यांचे आवाहन

 

नांदेड दि. 18  सांस्कृतिक कार्य संचालनालय संस्कृतीचे जतन व संवर्धन करत असते. त्याचाच एक भाग म्हणून यंदा नांदेड नगरीमध्ये भव्य कव्वाली महोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे. कुसुम नाट्यगृह नांदेड येथे  भव्य कव्वाली महोत्सवाचे आयोजन दिनांक १८ मार्च ते २० मार्च, २०२४ दरम्यान करण्यात आले आहे.

 

हा कार्यक्रम पूर्वनियोजित, शासकीय व विहित परवानगीने घेण्यात येत आहे. कव्वाली महोत्सवाचे उद्घाटन आज जिल्हाधिकारी अभिजीत राऊत यांनी केले. याप्रसंगी बोलताना माननीय जिल्हाधिकारी अभिजीत राऊत यांनी सर्व नागरिकांना कव्वाली महोत्सवात कव्वालीच्या मनोरंजना सोबतच प्रबोधनाचा आनंद घेण्यासाठी प्रेरीत केले. तसेच येणाऱ्या निवडणुकीमध्ये निपक्षपातीपणे मतदान सर्वांनी करावे असे आवाहन केले. 

 

कार्यक्रमाचे प्रस्ताविक श्रीराम पांडे सहसंचालक सांस्कृतिक कार्य संचालनालय यांनी केले. विकास माने उपविभागीय अधिकारी नांदेड, श्रीमती रेखा काळम कदम उपमुख्य कार्यकारी अधिकारी जिल्हा परिषद नांदेड हे या कार्यक्रमाला उपस्थित होते. तसेच या कार्यक्रमात मतदान करण्याबाबत शपथ देखील घेण्यात आली.

 

कव्वाली, मुशायरा व संगीतावर आधारित असा भव्य सांस्कृतिक महोत्सव येत्या 18 मार्च ते 20 मार्च 2024  दररोज सायंकाळी 7 वाजता कुसुम नाट्यगृह नांदेड येथे आयोजित करण्यात आला आहे. या महोत्सवाच्या प्रथम पुष्पात दिनांक 18 मार्च 2024 रोजी सुप्रसिध्द चित्रपट गायक महेश जैन यांचे सादरीकरण करण्यात आले. सुप्रसिध्द गायिका श्रीमती रागेश्री जोशी, जालन्याच्या प्रसिद्ध गायिका, फनकार श्रीमती निकीता बंड, सुप्रसिध्द कव्वाल श्री. शिवकुमार मठपती सुप्रसिध्द कव्वाल स्वराज राठोड  यांचे सादरीकरण झाले.

 

हा महोत्सव सर्वांसाठी मोफत असून या कार्यक्रमाचा रसिक प्रेक्षकांनी भरभरुन आस्वाद घ्यावा असे आवाहन सांस्कृतिक कार्य संचालनालयाचे संचालक विभीषण चवरे यांनी केले आहे.

00000







 वृत्त क्र. 250

राजकीय पक्षांनी आदर्श आचारसंहितेचे काटेकोर पालन करावे : जिल्हाधिकारी

 

शासनाकडून विविध विभागाच्या बैठका सुरू

 

नांदेड दि. 18 : लोकसभा निवडणुकीचा बिगुल वाजल्यानंतर प्रशासन झपाट्याने कामाला लागले असून आज जिल्हाधिकारी कार्यालयात विविध विभागाच्या बैठका घेण्यात आल्या. राजकीय पक्ष, बँकांचे प्रतिनिधी, मुद्रक प्रकाशक,स्वीप जनजागृती, माध्यम प्रमाणीकरण व सनियंत्रण समिती यांच्यासह विविध स्तरावर बैठकी आज सुरू होत्या.

 

जिल्हाधिकारी कार्यालयामध्ये आज सर्वप्रथम मुद्रक व प्रकाशकांची तसेच प्रकाशन संस्थांच्या मालकांची बैठक घेण्यात आली. निवडणूक काळामध्ये पत्रके, पोस्टर, इत्यादींची छपाई व प्रकाशन लोकप्रतिनिधी अधिनियम 1951 च्या कलम 127 मधील तरतुदीनुसार करण्यात येते. या अंतर्गत छापील साहित्याचे मुद्रक कोण व प्रकाशक कोण हे छापणे बंधनकारक आहे. याशिवाय साहित्य प्रकाशित करण्यात येऊ नये, असे स्पष्ट निर्देश आजच्या बैठकीत देण्यात आले.

 

निवडणूक काळामध्ये कोणीही कोणाच्या नावाने किंवा अप्रत्यक्षपणे कोणतेही साहित्य प्रकाशित करू शकत नाही. त्यामुळे निवडणूक संदर्भातील मजकूर प्रकाशित करताना मुद्रक प्रकाशकांनी काळजी घेण्याचे आवाहन यावेळी करण्यात आले.

 

दुसरी बैठक राजकीय पक्षांची घेण्यात आली. भारत निवडणूक आयोगाने काल निवडणूक कार्यक्रम जाहीर केल्यानंतर आचारसंहितेच्या अंमलबजावणी पासून तर निवडणूक संपेपर्यंतच्या कार्यक्रमाबाबतची माहिती राजकीय पक्षांच्या प्रतिनिधींना देण्यात आली.याशिवाय जिल्ह्यातील मतदारांची संख्या पोस्टल वोटिंग कशा पद्धतीने होईल, केंद्रांची माहिती, ईव्हीएम व व्हीव्हीपॅट बद्दल शंका समाधान आणि मतदान करताना मतदानाच्या दिवशी राजकीय पक्षांनी घ्यावयाची काळजी या संदर्भात मार्गदर्शन करण्यात आले.

 

या बैठकीला जिल्हाधिकारी अभिजीत राऊत यांच्यासह निवासी उपजिल्हाधिकारी महेश वडतकर, निवडणूक उपजिल्हाधिकारी राजकुमार माने, महानगरपालिकेचे मुख्यालेखा अधिकारी डॉ. जनार्धन पकवाने यांच्यासह विविध विभाग प्रमुख उपस्थित होते. राजकीय पक्षांच्या प्रतिनिधींनी यावेळी अनेक शंकांचे समाधान करून घेतले.

 

नांदेड जिल्ह्यातील राजकीय पक्षांचे आतापर्यंतच्या निवडणुकांमध्ये प्रशासनाला उत्तम सहकार्य लाभले असून सर्व समित्या कार्यान्वित झाल्या असून कोणत्याही माहितीसाठी त्याचा लाभ घेण्याचे आवाहन यावेळी जिल्हाधिकाऱ्यांनी केले. जिल्ह्यातील राजकीय पक्षाच्या प्रतिनिधींना यादरम्यान कोणतीही माहिती लागल्यास एक खिडकी कक्ष स्थापन करण्यात आल्याचे यावेळी स्पष्ट करण्यात आले.

 

या एक खिडकी कक्ष अंतर्गत उमेदवारांना वाहन परवाने झेंडे, पताके,चित्ररथ, मोबाईल व्हॅन,चौक सभा, जाहीर सभा, रॅली,उमेदवारांचे तात्पुरते प्रचार कार्यालय, हेलीपॅडचे अक्षांश रेखांश तसेच माध्यम प्रमाणीकरण व  सनियंत्रण कक्षाकडून एसएमएस, ऑडिओ आणि व्हिडिओ व इतर प्रचार साहित्य परवानग्या देण्यासाठी या ठिकाणी संपर्क साधण्याचे आवाहन त्यांनी केले.

 

तत्पूर्वी, अतिरिक्त मुख्य कार्यकारी अधिकारी संदीप माळोदे, जिल्हा माहिती अधिकारी प्रवीण टाके यांनी माध्यम प्रमाणीकरण सनियंत्रण समिती तर उपायुक्त पंजाबराव खानसोळे यांनी स्वीप उपक्रमाची बैठक घेतली. या निवडणुकीत नांदेड जिल्ह्यातील मतदानाची टक्केवारी वाढावी यासाठी स्वीप उपक्रमांतर्गत आज कॅम्पस एम्बेसिडर व स्वयंसेवी संस्थांच्या पदाधिकाऱ्यांचे प्रशिक्षण घेण्यात आले.

0000



वृत्त क्र. 249 17.3.2024.

 प्रकाशक, मुद्रक यांच्यासमवेत सोमवारी जिल्हाधिकारी कार्यालयात बैठक 

नांदेड दि.17 – आचारसंहिता लागल्यानंतर वृत्तपत्रांचे मुद्रक आणि प्रकाशक यांनी आदर्श आचारसंहितेचे पालन करण्यासाठी कोणती काळजी घ्यावी याची माहिती देण्यासाठी उद्या चार वाजता जिल्हाधिकारी कार्यालयात महत्त्वाची बैठक आहे. सर्व मुद्रक प्रकाशकांनी उपस्थित राहण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. 


लोकसभा सार्वत्रिक निवडणूक-2024 ची आचारसंहिता घोषित करण्यात आली आहे. यासाठी लोकसभा मतदार संघाच्या निवडणूक कार्यक्रमाची व त्या अनुषंगाने निवडणूक आचार संहितामध्ये करावयाच्या कार्यवाहीची माहिती देण्यासाठी जिल्ह्यातील सर्व नोंदणीकृत वृत्तपत्रांचे प्रकाशक, मुद्रक यांची बैठक जिल्हाधिकारी अभिजीत राऊत यांच्या अध्यक्षतेखाली सोमवार 18 मार्च 2024 रोजी दुपारी 4.30 वाजता जिल्हाधिकारी कार्यालयात आयोजित केली आहे. 

नांदेड जिल्ह्यातील सर्व नोंदणीकृत वृत्तपत्रांचे प्रकाशक, मुद्रक यांनी या बैठकीस स्वत: उपस्थित राहावे, प्रतिनिधीस पाठवू नये, असे आवाहन अपर जिल्हादंडाधिकारी नांदेड यांनी केले आहे. 
00000

Saturday, March 16, 2024

राज्यात लोकसभा निवडणूक पाच टप्प्यांमध्ये

                                       - मुख्य निवडणूक अधिकारी एस.चोक्कलिंगम

 

आदर्श आचारसंहिता लागू

 

            मुंबई  दि. 16- :  लोकसभा निवडणूक 2024 चा कार्यक्रम केंद्रीय निवडणूक आयोगाव्दारे जाहीर करण्यात आला असून महाराष्ट्रात दि.19 एप्रिल ते 20 मे, 2024 या कालावधीत एकूण पाच टप्प्यांमध्ये निवडणूक होणार आहे.या निवडणुकीची आदर्श आचारसंहिता आजपासून लागू झाली असल्याची माहिती राज्याचे मुख्य निवडणूक अधिकारी तथा प्रधान सचिव एस. चोक्कलिंगम यांनी आज पत्रकार परिषदेत दिली.

            मंत्रालय विधीमंडळ वार्ताहार संघ येथे लोकसभा निवडणूक 2024 बाबत माहिती देण्यासंदर्भात आयोजित पत्रकार परिषदेत श्री. चोक्कलिंगम बोलत होते. यावेळी सह सचिव व अतिरिक्त मुख्य निवडणूक अधिकारी किरण कुलकर्णी, माहिती व जनसंपर्क महासंचालनालयाचे संचालक(माहिती) डॉ.राहूल तिडके,  उपसचिव व सहमुख्य निवडणूक अधिकारी मनोहर पारकर उपस्थित होते.

            यावेळी माहिती देताना श्री. चोक्कलिंगम म्हणाले की, 18 व्या लोकसभेकरिता निवडणुकीचा कार्यक्रम जाहीर झाला आहे. सर्व राज्य व केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये दिनांक 19 एप्रिल ते 1 जून 2024 या कालावधित एकूण सात टप्यांमध्ये मतदान पार पडणार असून 4 जून 2024 रोजी निवडणुकीचा निकाल जाहीर होणार आहे.

महाराष्ट्रात पाच टप्प्यात होणार मतदान

          भारत निवडणूक आयोगाने दिनांक 16 मार्च2024 रोजी लोकसभा सार्वत्रिक निवडणूक सन 2024 चा कार्यक्रम जाहीर केला आहे. महाराष्ट्रामध्ये एकूण 48 लोकसभा मतदारसंघ आहेत. या मतदारसंघासाठी एकूण पाच टप्प्यांमध्ये मतदान घेण्यात येणार आहे.

            पहिल्या टप्प्यात विदर्भातील 05 लोकसभा मतदारसंघामध्ये दिनांक 19 एप्रिल, 2024 रोजी मतदान घेण्यात येणार आहे. यासाठीचे नामनिर्देशन पत्रे दाखल करण्याची प्रक्रिया दिनांक 20 मार्च, 2024 पासून सुरु होईल. दुसऱ्या टप्प्यात विदर्भ व मराठवाड्यातील 08 लोकसभा मतदारसंघामध्ये दिनांक 26 एप्रिल,2024 रोजी मतदान घेण्यात येणार असून यासाठीचे नामनिर्देशन पत्रे दाखल करण्याची प्रक्रिया दिनांक 28 मार्च,2024 पासून सुरु होईल. तिसऱ्या टप्प्यात पश्चिम महाराष्ट्र, मराठवाडा व कोकणातील 11 लोकसभा मतदारसंघामध्ये दिनांक 07 मे,2024 रोजी मतदान घेण्यात येणार असून यासाठीचे नामनिर्देशन पत्रे दाखल करण्याची प्रक्रिया दिनांक 12 एप्रिल,2024 पासून सुरु होईल. चौथ्या टप्प्यात खान्देशमराठवाडा व पश्चिम महाराष्ट्रातील 11 लोकसभा मतदारसंघामध्ये दिनांक 13 मे,2024 रोजी मतदान घेण्यात येणार असून यासाठीचे नामनिर्देशन पत्रे दाखल करण्याची प्रक्रिया दिनांक 18 एप्रिल,2024 पासून सुरु होईल. पाचव्या टप्प्यात खान्देश व कोकणातील 13 लोकसभा मतदारसंघामध्ये दिनांक 20 मे, 2024 रोजी मतदान घेण्यात येणार असून यामध्ये मुंबई व ठाण्यातील मतदारसंघांचा सुध्दा समावेश आहे.  यासाठीचे नामनिर्देशन पत्रे दाखल करण्याची प्रक्रिया दिनांक 26 एप्रिल, 2024 पासून सुरु होईल. मतमोजणी दिनांक 04 जून, 2024 रोजी होणार आहे.

30-अकोला पश्चिम विधानसभा पोटनिवडणूक

             महाराष्ट्र विधानसभेच्या 30-अकोला पश्चिम या विधानसभा मतदारसंघातून सुध्दा दुस-या टप्प्यात पोट निवडणुक घेण्यात येणार आहेत.  या पोट निवडणूकीचे मतदान दि.26 एप्रिल,2024रोजी होणार असून त्यासाठीची नामनिर्देशन पत्रे दाखल करण्याची प्रक्रिया दि.28 मार्च,2024 रोजी पासून सुरु होईल. 

आदर्श आचारसंहिता

        भारत निवडणूक आयोगाने निवडणुकीचा कार्यक्रम घोषित केला असल्यामुळे संपूर्ण राज्यात  आजपासून तत्काळ प्रभावाने आदर्श आचारसंहिता लागू झालेली आहे.  सदर आचार संहिता लोकसभेचे नवीन सभागृह गठित होण्याबाबतची संविधानिक अधिसूचना जारी होईपर्यंत लागू राहील. त्यामुळे उपरोक्त कालावधीत स्वेच्छाधीन निधीतून अनुदानाचे वाटप, मंत्र्यांचे दौरे व शासकीय वाहनांचा वापरएकत्रित निधीतून शासकीय जाहिराती प्रसिध्द करणेनवीन कामांची किंवा नवीन योजनांची घोषणा करणेशासकीय सार्वजनिक/खासगी संपत्तीचे विद्रुपीकरण इत्यादीं बाबींवर निर्बंध लागू झाले आहेत.

            आदर्श आचारसंहितेच्या कालावधीत निवडणूक खर्चावर देखरेख व नियंत्रण ठेवण्यात येणार आहे. याकरीता राज्यस्तरावर आणि जिल्हास्तरावर नियंत्रण कक्षाची स्थापना करण्यात आली आहे.  उमेदवाराने नामनिर्देशन पत्र भरल्यापासून त्याच्या निवडणूक खर्चाची गणना सुरु करण्यात येईल.  मात्रनामनिर्देशन भरण्यापूर्वी निवडणूक प्रचारासाठीचे साहित्य खरेदी केलेले असल्यास व त्याचा वापर नामनिर्देशनानंतर केला गेल्यास त्या खर्चाचाही समावेश निवडणूक खर्चामध्ये करता येईल.  लोकसभा निवडणुकीकरीता महाराष्ट्रामध्ये प्रत्येक उमेदवाराला खर्चाची मर्यादा रु.95 लाख इतकी ठेवण्यात आलेली आहे.  तसेच महाराष्ट्रातील विधानसभा निवडणुकीकरिता प्रत्येक उमेदवाराला खर्चाची मर्यादा रु.40 लाख इतकी आहे.

राजकीय पक्षांच्या व उमेदवारांच्या जाहिराती प्रमाणिकरण करण्यासाठी राज्यस्तरावर व जिल्हास्तरावर माध्यम प्रमाणिकरण व संनियंत्रण समिती (Media Certification and Monitoring Committee) स्थापन करण्यात आल्या आहेत.  त्याचप्रमाणे या समितीकडून पेड न्यूज संदर्भातही प्राप्‍त होणा-या तक्रारींवर कार्यवाही करण्यात येते. 

            सर्व राजकीय पक्षप्रसिध्दी माध्यमे आणि शासकीय विभाग प्रमुख यांच्याबरोबर बैठका घेऊन त्यांना आदर्श आचारसंहितेच्या अंमलबजावणीबाबत राज्य व जिल्हास्तरावर माहिती देण्यात येणार आहे.  त्याचप्रमाणे प्रत्यक्ष मतदानाच्या दिवशी तसेच मतमोजणीच्या दिवशी मतदान केंद्र/मतमोजणी केंद्रावर प्रसिध्दी माध्यमांच्या प्रतिनिधींना प्रवेश मिळण्यासाठी भारत निवडणूक आयोगाकडून प्राधिकार पत्रे सुध्दा निर्गमित करण्यात येणार आहे.  मात्र त्या साठीच्या शिफारशी माहिती व जनसंपर्क संचालनालया मार्फत विहित मुदतीत व प्रपत्रात सादर करावयाच्या आहेत. 

तसेच आदर्श आचारसंहितेच्या काळात राजकीय पक्षांनी व उमेदवारांनी काय करावे किंवा करु नये (DOs & DON’Ts) ची प्रत मुख्य निवडणूक अधिकारीमहाराष्ट्र राज्य यांच्या https://ceo.maharashtra.gov.in  या संकेतस्थळावर उपलब्ध करुन देण्यात येत आहे.  तसेचया अनुषंगाने भारत निवडणूक आयोगाने वेळोवेळी निर्गमित केलेल्या मॅन्युअल/हस्तपुस्तिका संकेतस्थळावर उपलब्ध करुन देण्यात येत आहे.  याशिवाय भारत निवडणूक आयोगाचे संकेतस्थळ https://eci.gov.in वर निवडणुकी संदर्भातील सर्व सूचनांचा तपशील उपलब्ध आहे. तसेच उमेदवारांनी दाखल केलेली शपथपत्रे व खर्चाचे तपशील वेळोवेळी मुख्य निवडणूक अधिकारीमहाराष्ट्र राज्य यांचे https://ceo.maharashtra.gov.in  या संकेतस्थळावर उपलब्ध होतील. 

मतदारांची संख्या

              सन 2019 साली झालेल्या लोकसभा निवडणुकीसाठी असलेले मतदार व सद्यस्थितीत अद्ययावत मतदार यादीप्रमाणे असलेले मतदार यांचा तुलनात्मक तक्ता खालीलप्रमाणे आहे:-

अ.क्र.

तपशील

सन 2019 मध्ये झालेल्या लोकसभा निवडणूकीचे मतदार

दि.23.01.2024 रोजी प्रसिध्द झालेल्या अंतिम मतदार यादीतील मतदार

दि.15.03.2024 रोजी अद्यावत मतदारांची संख्या

1

पुरुष

4,63,15,251

4,74,72,379

4,78,50,789

2

महिला

4,22,46,878

4,37,66,808

4,41,74,722

3

तृतीयपंथी

2,406

5,492

5,559

 

एकूण

8,85,61,535

9,12,44,679

9,20,31,070

             

निरंतर मतदार नोंदणीचा अद्याप कार्यक्रम सुरु

निरंतर मतदार नोंदणीचा अद्याप कार्यक्रम सुरु आहे. त्यामुळे ज्या पात्र नागरिकांची अद्यापपर्यंत मतदार नोंदणी झालेली नाहीअशा नागरिकांकडून त्या त्या टप्प्यातील उमेदवारांची नामनिर्देशनपत्रे दाखल करण्याच्या अंतिम दिनांकाच्या 10 दिवस अगोदरपर्यंत प्राप्त झालेले अर्ज क्र.6 मतदार यादीमध्ये नोंद घेण्यासाठी विचारात घेण्यात येतील.

मतदार यादी अद्यावत व शुद्ध करण्यासाठी भारत निवडणूक आयोगाकडून सतत प्रयत्न करण्यात येत आहेत. या अंतर्गत करण्यात आलेले प्रयत्न थोडक्यात पुढीलप्रमाणे आहेत :-

 

ü  मतदान केंद्रस्तरीय अधिका-यांची घरोघरी भेट

जुलै-ऑगस्ट 2023 या कालावधीत मतदान केंद्रस्तरीय अधिकारी यांनी घरोघरी भेटी देऊन मतदारांकडून अर्ज प्राप्त करुन घेतले तसेच भावी मतदारांची माहिती घेण्यात आली.

ü  विशेष संक्षिप्त पुनरिक्षण-2024

ऑक्टोबर-डिसेंबर 2023 या कालावधीत विशेष संक्षिप्त पुनरिक्षण कार्यक्रम राबविण्यात आला. या कार्यक्रमाची माहिती जनतेला यासाठी व्यापक प्रचार व प्रसिद्धी करण्यात आली. सुट्टयांच्या दिवशी विशेष शिबिरांचे आयोजन करण्यात आले. सहकारी गृह निर्माण संस्थांच्या पदाधिकारांच्या माध्यमातून शहरी भागांमध्ये अधिकाधिक मतदार जोडण्यात आले आहेत.

ü  स्वीप

या कार्यक्रमांतर्गत मतदार जागृतीसाठी विशेष उपक्रम राबविण्यात आले. इतर शासकीय विभागअशासकीय संस्थाविद्यापीठेमहाविद्यालये व इतर यांच्या सहभागाने जास्तीत जास्त मतदारांपर्यंत संदेश पोहचविण्यात आला.

ü  दिव्यांग मतदारांसाठी (PwDs) सक्षम ॲप

भारत निवडणूक आयोगाने या वर्षी दिव्यांग मतदारांचा सहभाग वाढावा या हेतूने सक्षम हे ॲप उपलब्ध करुन दिलेले आहे.  त्या माध्यमातुन तसेच विशेष संक्षिप्त पुनरिक्षणाच्या कालावधीत दिव्यांगांसाठी विशेष शिबिरे राबवून जास्तीत जास्त दिव्यांग मतदारांची नोंदणी करुन घेण्यात आली आहे.  आजमितीस 5,99,166 इतक्या मतदारांची नावे त्यांच्या मागणीनुसार दिव्यांग मतदार म्हणून चिन्हांकित करण्यात आली आहेत.

ü  फोटो साधर्म्य समान नोंदी (PSE) व भौगोलिक साधर्म्य समान नोंदी (DSE) तसेच मयत झालेल्या मतदारांची वगळणी - भारत निवडणूक आयोगाच्या निर्देशानुसार फोटो साधर्म्य समान नोंदी (PSE) व भौगोलिक साधर्म्य समान नोंदी (DSE) तसेच मयत मतदारांच्या संदर्भात विशेष मोहीम राबवून मतदार यादीचे जास्तीत जास्त शुध्दीकरण करण्यात आलेले आहेत. 

ü  वरील सर्व प्रक्रिया करताना वेळोवेळी राज्य व जिल्हा स्तरावर मान्यताप्राप्त राजकीय पक्षांच्या बैठका घेण्यात आलेल्या आहेत.  तसेचपत्रकार परिषदा घेऊन इत्यंभूत माहिती देण्यात आलेली आहे.  तसेचराजकीय पक्षांच्या बैठकांचे इतिवृत्त जतन करण्यात आलेले आहेत. 

ü  दि.23.01.2024 रोजी अंतिमरित्या प्रसिध्द करण्यात आलेल्या मतदार याद्या मुख्य निवडणूक अधिकारी यांच्या संकेतस्थळावर उपलब्ध आहेत.

 

या सर्व प्रयत्नांमुळे मतदार यादी मध्ये मोठ्या प्रमाणात सुधारणा झाली आहे. मतदार यादी संदर्भातील ठळक बाबी पुढील प्रमाणे आहेत :-

·       सन 2019 सालच्या तुलनेत मतदारांच्या एकूण संख्येमध्ये अद्याप पर्यंत 34,69,535 इतकी वाढ झाली आहे.

·       सन 2011 च्या जनगणनेनुसार 1000 पुरुषांमागे 929 महिला (Gender Ratio) असे प्रमाण आहे. त्या तुलनेत सन 2019 साली मतदार यादीतील महिलांचे प्रमाणे 911 इतके होते.  याकरिता महिलांच्या मतदार नोंदणीसाठी विशेष मोहिमा राबविण्यात आल्या व त्यामुळे 2024 मध्ये या प्रमाणात 923 अशी लक्षणीय सुधारणा झाली आहे.

·       18-29 वर्षे वयोगटामधील नव मतदारांची संख्या  1,78,84,862 एवढ्या नवीन मतदारांची नोंदणी सध्याच्या मतदार यादीत झालेली आहेत.

·       याशिवाय 1,18,199 इतक्या सेनादलातील (Service Voters) मतदारांची नोंदणी करण्यात आली आहे.

·       या वर्षी मतदार यादीमध्ये एकूण 5,99,166 इतके दिव्यांग मतदार चिन्हांकित आहेत.   त्यापैकी ज्या मतदारांच्या दिव्यांगत्वाचे प्रमाण 40पेक्षा जास्त असेल अशा मतदारांपैकी इच्छुक मतदारांना टपाली मतपत्रिकेद्वारे गृह मतदानाची सुविधा उपलब्ध होऊ शकेल. 

·       अद्ययावत मतदार यादीमध्ये 85 वर्षावरील ज्येष्ठ नागरिकांची संख्या 13,15,166 इतकी आहे.  यापैकी इच्छुक मतदारांना टपाली मतपत्रिकेद्वारे गृह मतदानाची सुविधा उपलब्ध होऊ शकेल.  मतदार यादीतील अद्यावत आकडेवाडी नुसार त्यापैकी 52,908 मतदार 100 वर्षावरील आहेत.

 

मतदानाची टक्केवारी

            सन 2014 व सन 2019 साली झालेल्या लोकसभा निवडणुकीमध्ये झालेल्या मतांची टक्केवारी पुढीलप्रमाणे आहे.

लोकसभा निवडणूक

पुरुष % मतदान

महिला % मतदान

एकूण मतदान

सन 2014

62.24

57.97

60.32

सन 2019

62.43

58.82

61.02

 

मतदान केंद्र :-

            सन 2019 च्या तुलनेमध्ये मतदान केंद्रांच्या संख्येमध्ये पुढील प्रमाणे वाढ झाली आहे.

तपशील

लोकसभा -2019

लोकसभा-2024

एकूण मतदान केंद्रे

95,473

97,325

 

                         भारत निवडणूक आयोगाच्या निर्देशानुसार प्रत्येक मतदान केंद्रासाठी 1500 इतकी कमाल मतदार संख्या निर्धारित करण्यात आलेली आहे.  त्यामुळे प्रत्येक निवडणुकांच्या पूर्वी मतदारांच्या संख्येत झालेली वाढ विचारात घेऊन सहाय्यकारी मतदान केंद्रे तयार करण्यात येतात.  आजमितीस भारत निवडणूक आयोगाकडे 778 सहाय्यकारी मतदान केंद्रांचे प्रस्ताव मान्यतेसाठी पाठविण्यात आले आहे.  आयोगाच्या मान्यतेनंतर ही अतिरिक्त सहाय्यकारी मतदान केंद्रे स्थापित करण्यात येतील.  त्यामुळे मतदान केंद्रांची संख्या 98,100 वर जाण्याची शक्यता आहे.

आयोगाच्या सूचनेनुसार प्रत्येक मतदान केंद्रावर पिण्याचे पाणीविद्युत पुरवठाप्रकाश योजनादिव्यांगांसाठी रॅम्पची व्यवस्थाव्हील चेअर वरील दिव्यांगांसाठी योग्य रुंदीचा दरवाजा व फर्निचर इ. किमान सुविधा (Assured Minimum Facilities), प्रसाधन सुविधाइ. पुरविण्यात येणार आहेत.  त्याचप्रमाणे राज्यातील सर्व मतदान केंद्र तळमजल्यावर ठेवण्यात आलेली आहेत. 

शहरी भागातील मतदारांनी जास्तीत जास्त मतदान करावे यासाठी राज्यामध्ये पुणेमुंबईठाणेइ. शहरांमध्ये एकूण 150 मतदान केंद्रे अतिउंच इमारती/सहकारी गृहनिर्माण संस्थांची संकुले यामध्ये उभारण्यात आलेली आहेत.

निवडणुकीसाठी कर्मचारीवृंद

            लोकसभा सार्वत्रिक निवडणूक सुरळीत पार पडावी यासाठी सुमारे 6.00 लाख इतका कर्मचारीवृंद नेमण्यात येणार आहे. तसेच पुरेसा पोलिस कर्मचारीवृंद तैनात करण्यात येणार आहेत.

प्रशिक्षण

            राज्यातील सर्व जिल्हाधिकारीनिवडणूक निर्णय अधिकारीसहायक निवडणूक निर्णय अधिकारीसमन्वय अधिकारीसहायक खर्च निरीक्षकक्षेत्रिय अधिकारीपोलिस क्षेत्रिय अधिकारीपोलिस अधिकारी/कर्मचारीभरारी पथकेस्थायी पथकेव्हिडीओग्राफर/फोटोग्राफरइ. चे प्रशिक्षण पूर्ण करण्यात आलेले आहेत. तसेचप्रत्यक्ष मतदानाकरिता नेमण्यात येणा-या मतदान अधिकारी / कर्मचा-यांचे प्रशिक्षण घेण्यात येणार आहे. 

ईव्हीएम- व्हीव्हीपॅट (EVM-VVPAT)

            राज्यामध्ये सर्व लोकसभा मतदारसंघांच्या निवडणुकीमध्ये ईव्हीएम- व्हीव्हीपॅट (EVM-VVPAT) चा वापर करण्यात येणार आहे. त्यासाठी राज्यात एकूण 2.47 लाख बॅलेट युनिट (Bus)एकूण 1.45 लाख कन्ट्रोल युनिट(CUs) आणि एकूण 1.53 लाख व्हीव्हीपॅट (VVPATs) यंत्रणेचा वापर करण्यात येणार आहे. या सर्व यंत्रांची प्रथम स्तरीय तपासणी (First Level Checking) पूर्ण करण्यात आली आहे. निवडणूक मतदान यंत्रांच्या संदर्भात मतदारांमध्ये जागृती आणि विश्वासार्हता निर्माण व्हावी या हेतूने मोठ्या प्रमाणात जनजागृती कार्यक्रम दि.29.12.2023 ते दि.29.02.2024 या कालावधीत राबविण्यात आला.  सर्व जिल्ह्यांमध्ये गाव पातळीवर मोबाईल व्हॅनच्या माध्यमातून प्रत्यक्ष मतदान यंत्रांवर कसे मतदान करता येते तसेच ही प्रक्रिया कशी सुरक्षित आहे याची जनतेला माहिती देण्यात आली.  या जनजागृतीचा कार्यक्रम यशस्वी ठरला असून जनतेने या कार्यक्रमात मोठ्या प्रमाणात सक्रिय सहभाग घेतला आहे. 

महत्वाचे आयटी ॲप्लिकेशन्स (IT Applications)

            यंदाच्या निवडणुकीमध्ये विविध विषयांची प्रभावी अंमलबजावणी करता यावी व त्यावर नियंत्रण ठेवता यावे या हेतूने आयोगाने काही आयटी ॲप्लिकेशन्स (IT Applications) विकसित केले आहेत. ते थोडक्यात पुढील प्रमाणे आहे.

·     सी व्हीजिल (cVigil)

    आदर्श आचारसंहितेच्या कालावधीत प्राप्त होणा-या तक्रारींचा तातडीने निपटारा करण्यासाठी निवडणूक आयोगाने cVigil हे मोबाईल ॲप विकसित केले आहे. यामध्ये दक्ष नागरिकाला एखाद्या ठिकाणी आचारसंहितेचा भंग होत असल्याचे निदर्शनास आल्यास त्या प्रसंगाचे सदर ॲपमध्ये छायाचित्र अथवा व्हीडीओ काढून तक्रार नोंदविता येणार आहे व त्यावर जिल्हा प्रशासन तसेच मुख्य निवडणूक कार्यालयाकडून तातडीने कार्यवाही करण्यात येणार आहे.

·     सक्षम ॲप

पात्र दिव्यांगांना मतदार नोंदणी करणेमतदान केंद्राचा शोध घेणेव्हील चेअरची मागणी नोंदविणे इ. सोयी उपलब्ध करुन घेण्यासाठी हे आयटी ॲप्लिकेशन्स उपलब्ध करुन देण्यात आले आहे.

·         केवायसी Know Your Candidate App

मतदारांना त्यांच्या उमेदवाराबाबतचा तपशील त्यामध्ये त्यांच्या नावे असलेले गुन्ह्यांचा तपशील, उमेदवाराची माहितीइ. माहिती पाहता येऊ शकते.

·         ईएसएमएस ॲप ESMS App/Portal.

निवडणूक अधिक मुक्त व निष्पक्ष वातावरणामध्ये व्हावी यासाठी आचारसंहितेच्या कालावधीत राज्यातील विविध केंद्रशासनाच्या व राज्यशासनाच्या अंमलबजावणी यंत्रणांकडून बेकायदेशीर पैसादारु, अंमली पदार्थ व भेटवस्तूमौल्यवान धातूइ. गोष्टी जप्त करण्यात येणार आहे. या जप्तीची माहिती भारत निवडणूक आयोगास दरदिवशी ESMS App/ Portal वरुन कळविण्यात येत आहे.

1950 क्रमांकाची हेल्पलाईन

        राज्यस्तरावर (State Contact Centre) तसेच जिल्हास्तरावर  (District Contact Centre) स्थापन करण्यात आले आहेत. मतदारांना सर्व प्रकारची माहिती देण्यासाठी आणि त्यांच्या तक्रारींचे निवारण करण्यासाठी राज्य व जिल्हास्तरावर 1950 या टोलफ्री क्रमांकाची सुविधा सुरु करण्यात येईल.

मतदानाची सज्जता

            प्रत्यक्ष निवडणुकीच्या दृष्टीने लागणारी साधनसामुग्री आणि मतदान केंद्रावर पुरवावयाच्या सोयी सुविधांकरिता योग्य ती कार्यवाही पूर्ण करण्यात आली आहे.

तरी निवडणुकीसंदर्भात निवडणूक यंत्रणेस सर्व प्रकारचे सहकार्य करावे. तसेच सर्व मतदारांनी निवडणुकीमध्ये प्रत्यक्ष भाग घेऊन मतदान करावेअसे आवाहन श्री.चोक्कलिंगम यांनी यावेळी केले.

 

**********






  वृत्त क्र.   252   शस्त्रास्त्र बाळगण्यावर बंदी ; विनापरवानगी लाऊडस्पिकर नाही   जिल्हयात 144 कलम लागू ; आचारसंहितेचा कडक अवलंब     नांदेड ...